En víst er ástin til

„Að neita fyrirgefningu og náð, þessu tvennu sem gert hefir lífið þess vert að lifa því, það er líkast því að neita því að ást sé til.” Þessi setning er í Lesbók Moggans í morgun, úr bréfi Ragnars í Smára til Matthíasar ritstjóra fyrir mörgum árum. Ragnar er að tala um Þórberg Þórðarson og skoðanir hans á eilífðarmálum. Verið er að minnast Ragnars, þegar hundrað ár eru liðin frá fæðingu hans.

Menn muna Ragnar. Hann var svo oft í grennd. Kenndur við smjörlíkisgerðina Smára. Stóð á bak við Halldór Kiljan Laxness og bækur hans og fleiri. Gaf út eftirprentanir af málverkum og sinnti tónlist. Hann lét ekki mikið á sér bera. Kom þó ákveðið í ljós við forsetakosningar eitt árið. Það er önnur saga.

Menn fóru og keyptu sér bækur og bókasöfn í Helgafelli. Biðu ávallt með eftirvæntingu eftir bókum Halldórs Laxness. Komu við á Veghúsastígnum í dagslok á leið heim úr vinnu, keyptu sér bók og tóku að lesa og gleymdu að sofa. En urðu aldrei sáttir við Fjallamjólkina í eftirprentun. Það tókst ekki að eftirprenta ástina.

Kálfinn um Ragnar í Lesbókinni í morgun, ættu allir að lesa. Það er kraftur í greinunum eins og það var kraftur í manninum sem þær fjallar um. Sá kraftur smitar frá sér og gerir manni gott.

Strákar í vanda

Maður nokkur átti tvo unga syni. Þetta voru kraftmiklir strákar sem stöðugt komu sér í vanda með tiltækjum sínum. Faðir þeirra ákvað dag einn að ræða við þá um guðfræðileg efni, ef það mætti verða til þess að koma þeim til betri vegar. Eitt sinn þegar eldri drengurinn var úti að leika sér kallaði faðirinn á þann yngri og sagði:

„Siggi, hvar er Guð?” Siggi leit hægt upp á föður sinn, leit á hann tómlátum augum og þagði. Eftir allanga þögn spurði faðirinn aftur: „Siggi, hvar er Guð?” Engin svipbrigði sáust á drengnum sem stöðugt horfði á föður sinn, þögull. Í þriðja sinn reyndi pabbinn: „Siggi, veistu hvar Guð er?” Þegar hann fékk enn ekkert svar sýndist honum að rökræðurnar um Guð yrðu að bíða þar til síðar. Hann sagði því:

„Allt í lagi vinur, farðu bara út að leika þér.” Siggi lét ekki segja sér það tvisvar og hljóp í spretti út og bak við húsið þar sem eldri bróðir hans var að leik. Honum var mikið niðri fyrir þegar hann sagði: „Nonni, við erum í miklum vanda staddir. Guð er týndur og pabbi heldur að við höfum tekið hann.”

Heimur fuglanna

Lífið tekur stöðugum breytingum. Hérna hjá okkur Ástu, á sjöundu hæðinni, hefur það gerst að hornglugginn, sem við hófum hvern dag við, með kaffi og samræðum, hefur að mestu misst sinn daglega sess. Það helgast af því að Ásta hefur síðastliðinn mánuð mætt til vinnu klukkan sjö á morgnana. Sem þýðir að hún gefur sér ekki tíma fyrir hornglugga, kaffisopa og spjall. Sjálfur hef ég svifið á vængjum lyftunnar niður í póstkassa og sótt Moggann. Á bakaleiðinni, svo til á hverjum morgni, hef ég sagt við sjálfan mig að næsta morgun skuli ég ganga stigana.

Lesa áfram„Heimur fuglanna“

Hún á afmæli

Litla stúlkan hans pabba síns á afmæli í dag. Gunnbjörg. Fyrir fjörutíu árum kom hún í heiminn. Eins og ljós. Hjalandi og malandi. Tók að syngja þegar á þriðja degi. Hefur sungið stöðugt síðan. Og glatt fólk og yljað því.

Lesa áfram„Hún á afmæli“

Súrt rengi, bláar liljur og brúðarslör

Þegar Ásta kom heim úr vinnu í gær hafði hún meðferðis súrmat, bland í poka, til að færa karlinum sínum. Og blóm. Bláar liljur og brúðarslör. Hún hafði komið við í Nóatúni á Háaleitisbraut og verslað úr kjötborðinu. „Þarna var fullt af gömlum körlum sem voru svo frekir við afgreiðsluborðið og dónalegir, hölluðu sér yfir það og tróðu sér hver fram fyrir annan.

Lesa áfram„Súrt rengi, bláar liljur og brúðarslör“

Ekkert gera og ekkert vera

Það er nú ekki margt sem hrífur í öllu þessu hafaríi út af bók Hannesar Hólmsteins um Halldór Laxness. Uss, nei. Og með ólíkindum hvað allt þetta fólk sem skipar sér í hóp manna með gáfur og menntun getur látið barnalega og hamast og rembst. Auðvitað hef ég ekki lesið bókina, veit ekki hvort ég geri það nokkurn tímann. Samt hef ég lesið bækur Kiljans í hálfa öld. Með mikilli ánægju og dái sumar þeirra ákaflega.

Lesa áfram„Ekkert gera og ekkert vera“

Stofninn og hríslurnar

Las litla ánægjulega frétt í dagblaði nýlega. Þar var sagt frá því þegar kynntar voru tvær nýútkomnar bækur Hins íslenska bókmenntafélags. Bækurnar eru Kristin siðfræði í sögu og samtíð og er höfundur hennar dr. Sigurjón Árni Eyjólfsson. Hin bókin heitir Um ánauð viljans og er eftir Martein Lúter, þýdd af Jóni Árna Jónssyni og Gottskálki Þór Jenssyni, en hann og fyrrnefndur dr. Sigurjón Árni skrifa báðir inngang að þeirri bók.

Lesa áfram„Stofninn og hríslurnar“

Tímar uppgjörs

Ársskýrslur geta verið tímafrekar. Hef eiginlega ekki séð fram úr samantekt á tölum, uppsetningu taflna og greinargerða um niðurstöður síðasta árs. Lítil höfuð og grannir heilar þurfa lengri tíma í slíka hluti en gáfað fólk. En nú sér fyrir endann á öllu því. Og þá hefjast átök við að endurlífga þau svæði í heilanum þar sem önnur efni eru vistuð.

Lesa áfram„Tímar uppgjörs“

Kássan hennar Pilar

„„Það eru engir diskar,“ sagði Anselmo. „Notið ykkar eigin hnífa.“ Stúlkan hafði reist fjóra gaffla upp við járnfatið, tindana niður. Þeir átu allir úr fatinu, þöglir, eins og Spánverja er siður. Það var kanína elduð með lauk og grænni papriku og það voru kjúklingabaunir í rauðvínssósunni. Þetta var vel eldað, kanínukjötið laust á beinunum og sósan var lostæti.“

Lesa áfram„Kássan hennar Pilar“

Þú skalt elska

Í bók eftir Sartre sem ég las fyrir tugum ára, hún heitir sennilega „Teningunum kastað“ í íslenskri þýðingu, minnir mig að þemað hafi verið nokkurn veginn þannig að þeir sem elska komist af. Stríðsmaður leitaði óvina í húsi, herbergi eftir herbergi, vopnaður og reiðubúinn að fella sérhvern mann. Í einu herberginu ákváðu karl og kona að elskast á ógnvekjandi stund endalokanna. Þegar stríðsmaðurinn geystist um húsið og kom að herbergi þeirra og leit inn og sá hvað um var að vera, gekk hann framhjá.

Lesa áfram„Þú skalt elska“